Core Skill • 3 ชั่วโมง
Module B – Sterilization
เนื้อหาบทเรียน
3. หลักการฆ่าเชื้อ Explants
รายการเชื้อปนเปื้อนทั่วไป
🍄
เชื้อรา (Fungi)
- มักพบเป็นเส้นใยสีขาว เทา หรือดำ
- เติบโตเร็วกว่าแบคทีเรีย
- มักปนเปื้อนจากอากาศหรือเนื้อเยื่อพืช
- ป้องกันด้วย Fungicide หรือ Benomyl
🦠
แบคทีเรีย (Bacteria)
- มักพบเป็นคราบขุ่นขาว เหลือง หรือชมพู
- บางชนิดอาจอยู่ภายในเนื้อเยื่อพืช (Endophytic)
- ป้องกันด้วย Antibiotics เช่น Streptomycin
- ต้องระวังการปนเปื้อนจากมือและอุปกรณ์
🧫
ยีสต์ (Yeast)
- มักพบเป็นโคโลนีกลมนูน สีขาวหรือครีม
- เติบโตเร็วในอาหารที่มีน้ำตาลสูง
- ป้องกันด้วย Fungicide หรือ Benomyl
🕷️
ไร (Mites)
- แมลงขนาดเล็กที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า
- สามารถเคลื่อนที่ระหว่างขวดเพาะเลี้ยง
- ป้องกันด้วยการปิดผนึกขวดให้สนิท
- ใช้ Acaricide ในห้องเพาะเลี้ยง
4. เทคนิคทำความสะอาดเมล็ด ใบ ยอด
ตารางความเข้มข้นน้ำยา × เวลาแช่
| ชนิดชิ้นส่วนพืช | สารฆ่าเชื้อ | ความเข้มข้น | เวลาแช่ (นาที) | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|---|
| เมล็ด | Sodium hypochlorite | 10-15% | 15-20 | เมล็ดแข็งอาจใช้เวลานานกว่า |
| ใบอ่อน | Sodium hypochlorite | 5-10% | 5-10 | เพิ่ม Tween-20 2-3 หยด |
| ใบแก่ | Sodium hypochlorite | 10-15% | 10-15 | เพิ่ม Tween-20 2-3 หยด |
| ยอด | Sodium hypochlorite | 7-12% | 10-12 | ล้างด้วยน้ำกลั่น 3 ครั้ง |
| ลำต้น | Sodium hypochlorite | 15-20% | 15-20 | ตัดส่วนที่เสียหายทิ้ง |
| ราก | Sodium hypochlorite | 5-10% | 5-10 | ล้างดินออกให้หมด |
| ดอก | Mercuric chloride | 0.1% | 2-5 | ล้างด้วยน้ำกลั่น 5 ครั้ง |
วิดีโอ: Laminar Flow Close-up
Resources
สูตรน้ำยา + เวลาแช่
ตารางสูตรน้ำยาฆ่าเชื้อและเวลาแช่สำหรับพืชแต่ละชนิด (XLS)
มินิควิซ
ทดสอบความเข้าใจของคุณเกี่ยวกับการฆ่าเชื้อในการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช